1) rozróżnienie wielkości wektorowych od skalarnych; wykonywanie działań na wektorach (dodawanie, odejmowanie, rozkładanie na składowe);
2) opis ruchu w różnych układach odniesienia;
3) obliczanie prędkości względnej dla ruchów wzdłuż prostej;
4) umiejętność wykorzystania związków pomiędzy położeniem, prędkością i przyspieszeniem w ruchu jednostajnym i jednostajnie zmiennym do obliczania parametrów ruchu;
5) rysowanie i interpretacja wykresów zależności parametrów ruchu od czasu;
6) obliczanie parametrów ruchu podczas swobodnego spadku i rzutu pionowego;
7) opis swobodnego ruchu ciał, wykorzystując I zasadę dynamiki Newtona;
8) wyjaśnienie ruchu ciał na podstawie II zasady dynamiki Newtona;
9) zastosowanie III zasady dynamiki Newtona do opisu zachowania się ciał;
10) wykorzystanie zasady zachowania pędu do obliczania prędkości ciał podczas zderzeń niesprężystych i zjawiska odrzutu;
11) wyjaśnienie różnic między opisem ruchu ciał w układach inercjalnych i nieinercjalnych, posługiwanie się siłami bezwładności do opisu ruchu w układzie nieinercjalnym;
12) posługiwanie się pojęciem siły tarcia do wyjaśniania ruchu ciał;
13) składanie i rozkładanie sił działających wzdłuż prostych nierównoległych;
14) obliczanie parametrów ruchu jednostajnego po okręgu; opis wektorów prędkości i przyspieszenia dośrodkowego;
15) analiza ruchu ciał w dwóch wymiarach na przykładzie rzutu poziomego.
1) rozróżnienie pojęć: punkt materialny, bryła sztywna, znajomość granic ich stosowalności;
2) rozróżnienie pojęć: masa i moment bezwładności;
3) obliczanie momentów sił;
4) analiza równowagi brył sztywnych, w przypadku gdy siły leżą w jednej płaszczyźnie (równowaga sił i momentów sił);
5) wyznaczanie położenia środka masy;
6) opis ruchu obrotowego bryły sztywnej wokół osi przechodzącej przez środek masy (prędkość kątowa, przyspieszenie kątowe);
7) analiza ruchu obrotowego bryły sztywnej pod wpływem momentu sił;
8) stosowanie zasady zachowania momentu pędu do analizy ruchu;
9) uwzględnienie energii kinetycznej ruchu obrotowego w bilansie energii.
1) obliczanie pracy siły na danej drodze;
2) obliczanie wartości energii kinetycznej i potencjalnej ciał w jednorodnym polu grawitacyjnym;
3) wykorzystanie zasady zachowania energii mechanicznej do obliczania parametrów ruchu;
4) obliczanie mocy urządzeń, uwzględniając ich sprawność;
5) stosowanie zasady zachowania energii oraz zasady zachowania pędu do opisu zderzeń sprężystych i niesprężystych.
1) wykorzystywanie prawa powszechnego ciążenia do obliczenia siły oddziaływań grawitacyjnych między masami punktowymi i sferycznie symetrycznymi;
2) rysowanie linii pola grawitacyjnego, rozróżnienie pola jednorodnego od pola centralnego;
3) obliczanie wartości i kierunku pola grawitacyjnego na zewnątrz ciała sferycznie symetrycznego;
4) wyprowadzanie związku między przyspieszeniem grawitacyjnym na powierzchni planety a jej masą i promieniem;
5) obliczanie zmian energii potencjalnej grawitacji i powiązanie ich z pracą lub zmianą energii kinetycznej;
6) wyjaśnienie pojęcia pierwszej i drugiej prędkości kosmicznej; obliczanie ich wartości dla różnych ciał niebieskich;
7) obliczanie okresu ruchu satelitów (bez napędu) wokół Ziemi;
8) obliczanie okresu obiegu planet i ich średniej odległości od gwiazdy, wykorzystując III prawo Keplera dla orbit kołowych;
9) obliczanie masy ciała niebieskiego na podstawie obserwacji ruchu jego satelity.
1) wyjaśnienie założenia gazu doskonałego i stosuje równanie gazu doskonałego (równanie Clapeyrona) do wyznaczenia parametrów gazu;
2) opis przemiany izotermicznej, izobarycznej i izochorycznej;
3) interpretacja wykresów ilustrujących przemiany gazu doskonałego;
4) opis związku pomiędzy temperaturą w skali Kelwina a średnią energią kinetyczną cząsteczek;
5) stosowanie pierwszej zasady termodynamiki, odróżnianie przekazu energii w formie pracy od przekazu energii w formie ciepła;
6) obliczanie zmiany energii wewnętrznej w przemianach izobarycznej i izochorycznej oraz pracy wykonanej w przemianie izobarycznej;
7) posługiwanie się pojęciem ciepła molowego w przemianach gazowych;
8) analiza I zasady termodynamiki jako zasady zachowania energii;
9) interpretacja II zasady termodynamiki;
10) analiza przedstawionych cykli termodynamicznych, obliczanie sprawności silników cieplnych w oparciu o wymieniane ciepło i wykonaną pracę;
11) odróżnianie wrzenia od parowania powierzchniowego; analiza wpływu ciśnienia na temperaturę wrzenia cieczy;
12) wykorzystywanie pojęcia ciepła właściwego oraz ciepła przemiany fazowej w analizie bilansu cieplnego.
1) analiza ruchu pod wpływem sił sprężystych (harmonicznych), przykłady takiego ruchu;
2) obliczanie energii potencjalnej sprężystości;
3) obliczanie okresu drgań ciężarka na sprężynie i wahadła matematycznego;
4) interpretacja wykresów zależności położenia, prędkości i przyspieszenia od czasu w ruchu drgającym;
5) opis drgań wymuszonych;
6) opis zjawiska rezonansu mechanicznego na wybranych przykładach;
7) stosowanie zasady zachowania energii w ruchu drgającym, opis przemiany energii kinetycznej i potencjalnej w tym ruchu;
8) stosowanie w obliczeniach związku między parametrami fali: długością, częstotliwością, okresem, prędkością;
9) opis załamania fali na granicy ośrodków;
10) opis zjawiska interferencji, wyznaczanie długości fali na podstawie obrazu interferencyjnego;
11) wyjaśnienie zjawiska ugięcia fali w oparciu o zasadę Huygensa;
12) opis fal stojących i ich związek z falami biegnącymi przeciwbieżnie;
13) opis efektu Dopplera w przypadku poruszającego się źródła i nieruchomego obserwatora.
1) wykorzystywanie prawa Coulomba do obliczenia siły oddziaływania elektrostatycznego między ładunkami punktowymi;
2) posługiwanie się pojęciem natężenia pola elektrostatycznego;
3) obliczanie natężenia pola centralnego pochodzącego od jednego ładunku punktowego;
4) analiza jakościowa pola pochodzącego od układu ładunków;
5) wyznaczanie pola elektrostatycznego na zewnątrz naelektryzowanego ciała sferycznie symetrycznego;
6) przedstawienie pola elektrostatycznego za pomocą linii pola;
7) opis pola kondensatora płaskiego, obliczanie napięcia między okładkami;
8) posługiwanie się pojęciem pojemności elektrycznej kondensatora;
9) obliczanie pojemności kondensatora płaskiego, znając jego cechy geometryczne;
10) obliczanie pracy potrzebnej do naładowania kondensatora;
11) analiza ruchu cząstki naładowanej w stałym jednorodnym polu elektrycznym;
12) opis wpływu pola elektrycznego na rozmieszczenie ładunków w przewodniku, wyjaśnienie działania piorunochronu i klatki Faradaya.
1) wyjaśnienie pojęcia siły elektromotorycznej ogniwa i oporu wewnętrznego;
2) obliczanie oporu przewodnika, znając jego opór właściwy i wymiary geometryczne;
3) rysowanie charakterystyki prądowo-napięciowej opornika podlegającego prawu Ohma;
4) stosowanie prawa Kirchhoffa do analizy obwodów elektrycznych;
5) obliczanie oporu zastępczego oporników połączonych szeregowo i równolegle;
6) obliczanie pracy wykonanej podczas przepływu prądu przez różne elementy obwodu oraz mocy rozproszonej na oporze;
7) opis wpływu temperatury na opór metali i półprzewodników.
1) szkic przebiegu linii pola magnetycznego w pobliżu magnesów trwałych i przewodników z prądem (przewodnik liniowy, pętla, zwojnica);
2) obliczanie wektora indukcji magnetycznej wytworzonej przez przewodniki z prądem (przewodnik liniowy, pętla, zwojnica);
3) analiza ruchu cząstki naładowanej w stałym jednorodnym polu magnetycznym;
4) opis wpływu materiałów na pole magnetyczne;
5) opis zastosowania materiałów ferromagnetycznych;
6) analiza siły elektrodynamicznej działającej na przewodnik z prądem w polu magnetycznym;
7) opis zasady działania silnika elektrycznego;
8) obliczanie strumienia indukcji magnetycznej przez powierzchnię;
9) analiza napięcia uzyskiwanego na końcach przewodnika podczas jego ruchu w polu magnetycznym;
10) obliczanie siły elektromotorycznej powstającej w wyniku zjawiska indukcji elektromagnetycznej;
11) stosowanie reguły Lenza w celu wskazania kierunku przepływu prądu indukcyjnego;
12) opis budowy i zasada działania prądnicy i transformatora;
13) opis prądu przemiennego (natężenie, napięcie, częstotliwość, wartości skuteczne);
14) opis zjawiska samoindukcji;
15) opis działania diody jako prostownika.
1) opis widma fal elektromagnetycznych i podanie źródła fal w poszczególnych zakresach z omówieniem ich zastosowań;
2) opis jednej z metod wyznaczenia prędkości światła;
3) opis doświadczenia Younga;
4) wyznaczanie długość fali świetlnej przy użyciu siatki dyfrakcyjnej;
5) opis i wyjaśnienie zjawiska polaryzacji światła przy odbiciu i przy przejściu przez polaryzator;
6) stosowanie prawa odbicia i załamania fal do wyznaczenia biegu promieni w pobliżu granicy dwóch ośrodków;
7) opis zjawiska całkowitego wewnętrznego odbicia i wyznaczanie kąta granicznego;
8) narysowanie i wyjaśnienie konstrukcji tworzenia obrazów rzeczywistych i pozornych otrzymywanych za pomocą soczewek skupiających i rozpraszających;
9) stosowanie równania soczewki, wyznaczanie położenia i powiększenia otrzymanych obrazów.
1) opis założeń kwantowego modelu światła;
2) stosowanie zależności między energią fotonu a częstotliwością i długością fali do opisu zjawiska fotoelektrycznego zewnętrznego, wyjaśnienie zasady działania fotokomórki;
3) stosowanie zasady zachowania energii do wyznaczenia częstotliwości promieniowania emitowanego i absorbowanego przez atomy;
4) opis mechanizmów powstawania promieniowania rentgenowskiego;
5) określenie długość fali de Broglie'a poruszających się cząstek.
1) przedstawianie jednostek wielkości fizycznych, opis ich związków z jednostkami podstawowymi;
2) samodzielnie wykonywanie poprawnych wykresów (właściwe oznaczenie i opis osi, wybór skali, oznaczenie niepewności punktów pomiarowych);
3) przeprowadzanie złożonych obliczeń liczbowych, posługując się kalkulatorem;
4) interpolacja, ocena orientacyjna wartości pośredniej (interpolowanej) między danymi w tabeli, także za pomocą wykresu;
5) dopasowanie prostej y = ax + b do wykresu i ocena trafności tego postępowania; obliczanie wartości współczynników a i b (ocena ich niepewności nie jest wymagana);
6) opis podstawowych zasad niepewności pomiaru (szacowanie niepewności pomiaru, obliczanie niepewności względnej, wskazywanie wielkości, której pomiar ma decydujący wkład na niepewność otrzymanego wyniku wyznaczanej wielkości fizycznej);
7) szacowanie wartości spodziewanego wyniku obliczeń, krytyczna analiza realności otrzymanego wyniku;
8) przedstawienie własnymi słowami głównych tez poznanego artykułu popularno-naukowego z dziedziny fizyki lub astronomii.
1) ruch prostoliniowy jednostajny i jednostajnie zmienny (np. wyznaczenie przyspieszenia w ruchu jednostajnie zmiennym);
2) ruch wahadła (np. wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego);
3) ciepło właściwe (np. wyznaczenie ciepła właściwego danej cieczy);
4) kształt linii pól magnetycznego i elektrycznego (np. wyznaczenie pola wokół przewodu w kształcie pętli, w którym płynie prąd);
5) charakterystyka prądowo-napięciowa opornika, żarówki, ewentualnie diody (np. pomiar i wykonanie wykresu zależności I(U);
6) drgania struny (np. pomiar częstotliwości podstawowej drgań struny dla różnej długości drgającej części struny);
7) dyfrakcja światła na siatce dyfrakcyjnej lub płycie CD (np. wyznaczenie gęstości ścieżek na płycie CD);
8) załamanie światła (np. wyznaczenie współczynnika załamania światła z pomiaru kąta granicznego);
9) obrazy optyczne otrzymywane za pomocą soczewek (np. wyznaczenie powiększenia obrazu i porównanie go z powiększeniem obliczonym teoretycznie).
Na podstawie rozporządzenia MEN:
https://cke.gov.pl/egzamin-maturalny/egzamin-w-nowej-formule/podstawa-programowa/